Ds. Pieter Versloot

Hoe noem je een boek dat een gedegen achtergrondartikel over de Geneefse Psalmen in Nederland bevat, waar je een cd in aantreft met improvisaties op negen psalmen, waar een negental theologen met woorden en een fotograaf met beelden op reflecteert?

Ik zou het een improvisatie willen noemen, maar dan wel een improvisatie zoals we die gewend zijn van de samensteller Sietze de Vries: gedragen door een doordachte structuur met verschillende vormen en diverse lagen. De negen psalmen zijn trinitarisch gerangschikt: drie worden benaderd vanuit God de Schepper, drie vanuit Christus de Bevrijder en drie vanuit de levensvernieuwende Geest.

Negen thema’s worden daarin vervlochten en van betekenis voorzien door negen scribenten uit totaal verschillende kerken. Zo levert de Rooms-katholieke priester Antoine Bodar een bijdrage maar ook Alfred van den Weg, dominee in de Hersteld Hervormde Kerk. Rome en Reformatie liggen in hun woorden dichter bij elkaar dan je denkt.

De foto’s van Anjo de Haan deden mij beseffen hoezeer het Groninger Landschap en de psalmen bij elkaar passen: van een grote schoonheid en tegelijk weerbarstig als de Groninger klei. Ook legt in dit boek één foto meer uit dan duizend woorden: De foto die bij Psalm 22 is opgenomen is zo raak en verstild dat hij boekdelen spreekt.

Het artikel van Jan Luth over de psalmen in Nederland herinnerde mij eraan dat kinderen vroeger in diensten hielpen met het aanleren van psalmen. Het artikel trok ook een verrassend lijntje tussen mijn jeugd en de Martinikerk. Vroeger zat ik graag in de kerk bij mijn vader achter een gordijntje boven bij het orgel. Als amateur-kerkorganist begeleidde hij elke zondag twaalfhonderd mensen bij het zingen van psalmen. De te zingen psalmen werden twee minuten voor de dienst op een klein briefje door de koster voor zijn neus gezet. Om altijd een voorspel en naspel bij de hand te hebben hield hij een zwart boek met linnen omslag bij de hand van ene J. Worp. Dankzij Jan Luth weet ik nu dat deze mijnheer Worp zijn bijdrage leverde aan de ontwikkeling van kerkmuziek in het Groninger land en dat hij jarenlang organist was in de Martini.

De huidige en lelijke coronacrisis roept bij mij vanaf het begin al de behoefte op aan schoonheid, mooie muziek en betekenisvolle woorden. Dit boek met de subtitel Negen psalmen in tijden van nood voorziet in die behoefte. Het tilt je even op uit het alledaagse. Het voert je even mee naar een andere plek, dwars door reisverboden en -adviezen heen. Of beter gezegd in de woorden van de Amerikaanse choreografe Twyla Tharp: “Art is the only way to run away without leaving home”. (Kunst is de enige manier om even weg te vluchten zonder het huis te verlaten.)

Sietze de Vries (redacteur), Mijn stem zal niet meer zwijgen: Negen psalmen in tijden van nood
Uithuizermeeden: JSB Records, 2021
€ 17,95 (vanaf 1 mei € 24,95)