Vlak voordat Tim Keller in 2023 overleed aan de gevolgen van alvleesklierkanker, verscheen het boek Forgive: Why Should I and How Can I? In Nederland verscheen het boek onder de titel Vergeven. Waarom zou je? En hoe doe je het?, in de vertaling van Heleen Sytsma. Net als andere (bekende) boeken van Keller is Vergeven in een klassieke vorm uitgebracht: een witte kaft, met een herkenbaar lettertype voor auteur, titel en ondertitel. Het bewijst maar weer eens de stelling dat vorm de inhoud volgt: zo klassiek als Keller is, zo is ook zijn uiterlijk.

Klassiek is geen synoniem voor ‘saai’, maar een ander woord ‘herkenbaar’, ‘vertrouwd’. Keller was bij leven kerkplanter en predikant van de Redeemer Presbyterian Church in New York City. Zijn theologie leunt sterk op dat van gereformeerde Nederlandse theologen als Abraham Kuyper en Herman Bavinck.

Vergeving is misschien wel het lastigste onderwerp in de christelijke leer. Het is namelijk niet iets vanzelfsprekends, zeker niet voor wie opgroeit in de postmoderne tijd van de twintigste en eenentwintigste eeuw; als het regent in de maatschappij, drupt het in de kerk: kerkgangers krijgen een tik mee van de opvattingen en meningen in de samenleving.

Ook als het gaat om vergeving, ook als het om brede maatschappelijke onderwerpen gaat als seksueel misbruik. Keller gaat uitvoerig in op wat vergeving precies is. Dat doet hij niet vanuit zijn studeerkamer, maar vanuit de praktijk die hij als New Yorkse voorganger goed kende. Hij legt in dit boek goed uit wat vergeven precies is, en waarin de christelijke invulling verschilt van de therapeutische variant van vergeving. Want ook in therapeutische sessies komt vergeving voor, als onderdeel van herstel van de patiënten.

Voor christenen is vergeving confronterend. Want vergeving is waar je als christen uit leeft – je hebt het zelf ook nodig. Als je beseft dat je zelf leeft vanuit vergeving, kun je je naaste ook vanuit die vergeving bekijken. Dat is niet makkelijk om te doen. Gelukkig heeft Keller achter in het boek vier bijlagen geplaatst, met daarin tips en handreikingen om vergeving in de praktijk te brengen.

Met enige regelmaat citeert Keller de Nederlandse Corrie ten Boom. Zij bood tijdens de oorlog onderdak aan Joden, maar werd verraden en naar concentratiekamp Ravensbrück gebracht. Na de oorlog kwam ze een bewaker van het kamp tegen, die zij geheel in lijn met haar opvattingen over vergeven inderdaad vergaf. “Let erop dat Corrie alle fundamentele aspecten van christelijke vergeving benoemt – het is niet maar een optie, het is een daad van de wil, en er is goddelijke bijstand voor nodig. […] De andere reden waarom ik dit verhaal vertel, is dat Corrie benadrukt dat vergeving echt heel moeilijk is.”

Maar ‘moeilijk’ is geen reden om vergeving dan maar achterwege te laten. Het ís mogelijk, en Keller wijst daarin een weg. Op een heldere manier.

Tim Keller, Vergeven. Waarom zou je? En hoe doe je het?, vertaald door Heleen Sytsma
Amersfoort: Van Wijnen, 2022
ISBN: 9789051946154 | € 22,50 | 288 pagina’s