Het jaar van Lucas

Dit kerkelijk jaar wordt wereldwijd in vele kerken elke zondagse viering uit het Evangelie naar de beschrijving van Lucas gelezen. Om de drie jaar komt zo één van drie eerste Evangeliën aan bod. Johannes kent geen eigen jaar. Daar wordt alleen bij heel bijzondere zondagen uit gelezen, Kerstmorgen bijvoorbeeld. Zijn versie van het verhaal over Jezus geldt al eeuwenlang als moeilijker dan de andere drie, die onderling veel verwantschap laten zien.

Dr. Simon W. Bijl
Bij de Tijd23
Beeld van de gevleugelde os, symbool van Lucas, door Henry Mitchell. Foto: John Kratz, CC BY-SA 2.0

De namen van de Evangeliën zijn pas in de tweede eeuw gegeven. Of de auteurs ook werkelijk de genoemde historische figuren zijn geweest, is daarom onzeker.

Lucas heeft zijn biografie van Jezus in het Grieks van die tijd goed en mooi weergegeven. Hij is de enige schrijver, die ons van begin tot eind Jezus’ leven verhaalt. Opvallend zijn ook de namen van allerlei regeerders die hij noemt, zowel in het Evangelie als ook in zijn tweede boek, als vervolg op het Evangelie, in de Handelingen der Apostelen. Het is alsof de schrijver nadrukkelijk wil aangeven, dat Jezus een historisch figuur is geweest, een mens van vlees en bloed. In de oudere vertalingen klinkt dan telkens weer: “En het geschiedde…” Bij Lucas wordt Jezus geen zweverig figuur, maar staat zijn hoofdpersoon met beide benen in de werkelijkheid van de geschiedenis der mensheid.

Bij alle dromerigheid en feestelijke stemming van het Kerstfeest, waarbij veelal uit Lucas’ geschiedenis van Jezus wordt gelezen, is deze erop uit om zijn lezers duidelijk te maken dat dit leven van zijn hoofdfiguur werkelijk in onze wereldgeschiedenis plaats heeft gevonden.

Voor vele mensen heeft de geboorte van Jezus veel veranderd. Te midden van de groten der aarde, met naam en toenaam vermeld en veelal in vergetelheid geraakt, gaat zijn verhaal over Jezus nog steeds door de eeuwenlange geschiedenis mee.

Zoals Johannes het zegt: “Het Woord is mens geworden”, schrijft Lucas: “Het Woord is mens in onze geschiedenis geworden”. We kunnen niet om hem heen bij alle feiten en werkelijkheden, hoe banaal en aards ook. Omdat Lucas die heersers van toen bij name noemt in hoofdstuk 2 van zijn Evangelie, kon rond 525 monnik Dionysus Exiguus het geboortejaar van Jezus berekenen. Daarbij heeft hij zich een zestal jaren vergist en dus zou het nu eigenlijk 2027 moeten zijn.

Gezegende Kerstdagen in 2021/2027 na de geboorte van Jezus!

Schrijf je in voor de nieuwsbrief