Goed nieuws voor de oud(er) wordende mens: mét de leeftijd groeit ook het geestelijk welbevinden. Dat is in normale omstandigheden al zo, maar bijzonder genoeg wordt dit bevestigd in een Amerikaans onderzoek naar hoe oudere mensen de coronatijd doorkomen.

Juist in deze tijd valt het mensen zwaar om een nieuwe modus te vinden. Veel vaste patronen moeten worden aangepast, terwijl mensen juist voor hun welbevinden baat hebben bij een zekere regelmaat in hun leven. Dat je niet steeds bij alles wat je doet hoeft na te denken. Corona geeft dus stress. De omstandigheden en vooral de beperkingen zijn nieuw voor iedereen. Hoe ga je daarmee om? Gelukkig blijkt het aanpassingsvermogen van mensen groter dan gedacht. Maar vooral jongeren hebben er wel veel moeite mee. Ze missen het socializen met leeftijdsgenoten in de vrije tijd. En nu er vaccins zijn, liggen ze ook nog eens aan de achterste speen.

Ouderen, zo blijkt uit een recent Amerikaans onderzoek, blijken echter zelfs in coronatijd substantieel meer positieve ervaringen te hebben in hun dagelijks leven, ongeacht inkomen of opleiding. Terwijl ze toch meer kans hebben om ziek te worden of te overlijden. Hebben ze in hun leven geleerd om goed met tegenslagen om te gaan, of weten ze stressvolle situaties beter te vermijden?

Het onderzoek richtte zich op de coping-strategie, de beleving van de pandemie door jongeren en door ouderen. De stress bij jongeren bleek veel groter dan bij ouderen. Een verklaring ziet men in het feit dat zij nog een heel leven voor zich hebben, ambitieus zijn, weinig tegenslagen ondervonden hebben en daarom ook minder psychische weerbaarheid hebben opgebouwd.

Ouderen realiseren zich dat ze korter te leven hebben. De ambitie om je maatschappelijk verder te verbeteren verdwijnt achter de horizon. Je prioriteert, ondanks dat je meer tijd hebt, en kiest vaker voor een aangename dagbesteding. Je bent als oudere als het ware meer tevreden met wat je hebt en gaat liever vrienden opzoeken dan vergaderen. Anders gezegd: je maakt je in deze tijd minder druk en vermijdt stress-situaties, aldus de onderzoekers. En vanuit die ruimte is er ook begrip voor jongeren die moeite hebben met alle beperkingen.

Herken ik me als verse pensionado in dit verhaal? Mijn ambities zijn denk ik niet zozeer minder, maar anders gericht. Je kunt je nog op zoveel manieren nuttig maken en aan je verdere ontwikkeling werken als echtgenoot, pake, buurman, familielid, vriend, gelovig kerkmens, buurtbewoner. Ik heb, zeker nu ik ook afscheid neem als voorzitter van de centrale diaconie, meer tijd om de verdieping te zoeken in wat me ten diepste beroert en interesseert. Alsof de levenservaring zich condenseert tot waar het in het leven – mijn leven – uiteindelijk echt om gaat. En dan bezien: waar besteed ik mijn tijd en aandacht aan?

Ik vermaak me op zich prima nu, maar hoop ook dat straks ook andere leuke dingen weer kunnen. Nog even geduld. Maar ook dat is iets dat je leert…